Andinn yfir efniš

Sś ómannśšlega mynd sem andstęšingar Vesturlanda rissa upp af okkar heimshluta ķ barįttu žeirra gegn vestręnum gildum er oft nefnd „Occidentalism“ į ensku (Sį sem er "occidental" er ķ strangt til tekiš mašur sem kemur frį Vesturlöndum, sbr. aš mašur sem er frį Austurlöndum er kallašur "oriental") og svo er nefnd bók žeirra Ian Buruma og Avishai Margalit sem fjallar um sögu and-vestręnnar hugmyndahreyfingar.

Tilurš bókarinnar  er aš sjįlfsögšu žau įtök sem nś eiga sér staš į milli Bandarķkjanna og Evrópu annars vegar og hins ķslamska heims hins vegar en öfugt viš margar bękur sem fjalla um žessi įtök er ašalįherslan lögš į rętur žeirrar andśšar sem Austurlönd hafa haft į Vesturlöndum og mį meš einföldum hętti rekja aftur til nķtjįndu aldar og ef til vill enn lengra aftur. 

Ķ huga flestra Vesturlandabśa er and-vestręnismi (occidentalism) einskoršašur viš hinn ķslamska hluta Austurlanda en sagan sżnir aš andśš austursins į vestręnum gildum hefur vošalega lķtiš meš ķslamska trś aš gera.

pearl-harborĶ jślķ 1942, ašeins sjö mįnušum eftir aš Japanir lögšu herskipaflota Bandarķkjamanna ķ rśst ķ Pearl Harbor, söfnušust margir af helstu mennta- og vķsindamönnum Japans saman į rįšstefnu ķ Kyoto žar sem ašeins eitt mįl var į dagskrį: Hvernig er hęgt aš sigrast į nśtķmanum (e. modern)?

Nišurstaša žingsins var sś aš nśtķminn kristallašist ķ óheilbrigšum ašskilnaši žekkingar sem hefši splundraš austurlenskum hugmynda- og trśarheimi og žar vęri vķsindunum ašallega um aš kenna – en einnig kapķtalismanum, įsókn alžżšunnar ķ nśtķmatękni og hugmynda um einstaklingsfrelsi og lżšręši. Į öllu žessu žyrfti aš sigrast eša eins og einn rįšstefnugestanna oršaši žaš; „Barįttan er į milli japansks blóšs og vestręnnar skynsemi.“

Žaš žarf ekki mikiš hugmyndaflug til aš sjį samsvörun į milli žessarar rįšstefnu ķ Kyoto um mišja sķšustu öld og andśšar ķslamista ķ dag į öllu žvķ sem kallast gęti vestręn sišmenning. En žó mį lesa į milli lķnanna aš sjįlfur trśarbókstafurinn skiptir ekki meginmįli ķ žessu sambandi, heldur kjarni sišmenningarinnar, ž.e. trś Vesturlanda į aš efniš sé andanum yfirsterkari. Og žaš gengur žvert į gildi Austurlanda.

Žrįtt fyrir aš bókin sé um margt vel unnin og fręšandi finnst manni į tķšum aš skilin sem žeir skapa į milli austurs og vesturs séu helst til skörp – žvķ nišurstaša bókarinnar er ķ fįum oršum žessi: Vestręn sišmenning er af efnislegum toga og sigur hennar felst ķ efnislegum sigri į austręnni sišmenningu. Austręn menning er af andlegum toga og sigur hennar felst ķ andlegum sigri į vestręnni sišmenningu.

Af lestri bókarinnar aš dęma viršist fįtt geta brśaš žaš bil sem skilur žessa ólķku hugmyndaheima aš og žvķ geta įtökin į milli austurs og vesturs einungis įgerst.

Og hvernig ętli slķk įtök endi? Sagan segir okkur aš žau endi meš kjarnorkusprengingu.


« Sķšasta fęrsla | Nęsta fęrsla »

Athugasemdir

1 Smįmynd: Įsgeir Kristinn Lįrusson

Takk fyrir žetta - žarna tępir žś į žvķ vandamįli, sem gęti dregiš til žrišju heimsstyrjaldarinnar og margir reyndar fullyrša aš sé žegar hafin.  Og śr žvķ žś nefnir kjarnorkusprengju, žį vil ég benda į vęgast sagt sérstaka, kažólska  vefsķšu, sem ég hnaut um ķ gęrdag.  Sumir viršast hafa žetta allt į hreinu...;)

Įsgeir Kristinn Lįrusson, 12.3.2008 kl. 22:11

2 Smįmynd: Hafžór H Helgason

Ekki nema fyrir eitthvaš kraftaverk aš žaš verši vitundarvakning į vesturlöndunum sem leišir til aš jafnvęgi komist į milli efnishyggjunnar og andans.

Hafžór H Helgason, 12.3.2008 kl. 23:53

3 Smįmynd: Anna Benkovic Mikaelsdóttir

Viš höfum upplifaš "upplżsingarbyltingu" ķ sögu mannkyns seinustu 10 til 20 įr en gleymum žvķ aš 7% mannkyns į tölvu!!!

Alveg eins og žegar "išnbyltingin" įtti sér staš, meiri hlut jaršar varš śtundan! 

Anna Benkovic Mikaelsdóttir, 13.3.2008 kl. 03:01

Bęta viš athugasemd

Ekki er lengur hęgt aš skrifa athugasemdir viš fęrsluna, žar sem tķmamörk į athugasemdir eru lišin.

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband